. สิ ท ธิ บั ต ร .
สิทธิบัตร หมายถึง
หนังสือสำคัญที่รัฐออกให้เพื่อคุ้มครองการประดิษฐ์คิดค้นหรือการออกแบบผลิตภัณฑ์
ที่มีลักษณะตามที่กำหนดในกฎหมาย กฎกระทรวง และระเบียบว่าด้วยสิทธิบัตร พ.ศ. 2522
เป็นทรัพย์สินทางปัญญาประเภทหนึ่ง ที่เกี่ยวกับการประดิษฐ์คิดค้นหรือการออกแบบ
เพื่อให้ได้สิ่งของ,เครื่องใช้หรือสิ่งอำนวยความสะดวกต่างๆที่เราใช้กันอยู่ในชีวิตประจำวัน
เช่น การประดิษฐ์รถยนต์, โทรทัศน์, คอมพิวเตอร์, โทรศัพท์ หรือการออกแบบขวดบรรจุน้ำดื่ม, ขวดบรรจุน้ำอัดลม หรือการออกแบบลวดลายบนจานข้าว, ถ้วยกาแฟ
ไม่ให้เหมือนของคนอื่น เป็นต้น
รูปแบบหรือประเภทของสิทธิบัตรตาม
พ.ร.บ. สิทธิบัตร จะมีอยู่ 3 ประเภท คือ
·
สิทธิบัตรการประดิษฐ์ หมายถึง การคิดค้นเกี่ยวกับ กลไก โครงสร้าง ส่วนประกอบ
ของสิ่งของเครื่องใช้ เช่น กลไกของกล้องถ่ายรูป, กลไกของเครื่องยนต์,
ยารักษาโรค เป็นต้น หรือการคิดค้นกรรมวิธีในการผลิตสิ่งของ เช่น
วิธีการในการผลิตสินค้า, วิธีการในการเก็บรักษาพืชผักผลไม้ไม่ให้เน่าเสียเร็วเกินไป
เป็นต้น
·
สิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์ หมายถึง การออกแบบรูปร่าง ลวดลาย หรือสีสัน ที่มองเห็นได้จากภายนอก เช่น
การออกแบบแก้วน้ำให้มีรูปร่างเหมือนรองเท้า เป็นต้น
·
อนุสิทธิบัตร (Petty
patent) เป็นการให้ความคุ้มครองสิ่งประดิษฐ์คิดค้น เช่นเดียวกับสิทธิบัตรการประดิษฐ์
แต่แตกต่างกันตรงที่การประดิษฐ์ที่จะขอรับอนุสิทธิบัตร
เป็นการประดิษฐ์ที่มีเป็นการปรับปรุงเพียงเล็กน้อย และมีประโยชน์ใช้สอยมากขึ้นมาก
การออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ขอรับสิทธิบัตรได้
กฎหมายกำหนดว่า จะต้องมีคุณสมบัติครบทั้ง 2 อย่าง ดังต่อไปนี้
·
เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์ใหม่ คือ
เป็นการออกแบบผลิตภัณฑ์ที่ยังไม่เคยมีหรือขายมาก่อน
หรือยังไม่เคยเปิดเผยในเอกสารสิ่งพิมพ์ใดๆ ในทีวี หรือในวิทยุมาก่อน
·
สามารถนำไปใช้ประโยชน์ในการผลิตทางอุตสาหกรรม
หรือหัตถกรรมได้
คำขอรับสิทธิบัตรการประดิษฐ์/อนุสิทธิบัตร ต้องประกอบด้วย
-
แบบพิมพ์คำขอ แบบสบ/สผ/อสป/001-ก
-
รายละเอียดการประดิษฐ์
-
ข้อถือสิทธิ
-
บทสรุปการประดิษฐ์
-
รูปเขียน (ถ้ามี)
-
เอกสารอื่นๆ
-
หนังสือรับรองสิทธิเกี่ยวกับการขอรับสิทธิบัตร/อนุสิทธิบัตร
(กรณีที่ผู้ขอเป็นบุคคล)
-
หนังสือโอนสิทธิ (กรณีที่ผู้ขอไม่ได้เป็นผู้ประดิษฐ์)
-
หนังสือมอบอำนาจ
-
ต้นฉบับหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล
ออกให้ไม่เกิน 6 เดือน (กรณีนิติบุคคล)
-
สัญญาการว่าจ้าง/เอกสารแสดงการเป็นนายจ้างของผู้ประดิษฐ์
-
คำขอรับสิทธิบัตรการออกแบบผลิตภัณฑ์
ต้องประกอบด้วย
-
แบบพิมพ์คำขอ แบบสบ/สผ/อสป/001-ก
-
คำพรรณนาแบบผลิตภัณฑ์ (ถ้ามี)
-
ข้อถือสิทธิ
-
รูปเขียน
-
เอกสารอื่น ๆ ได้แก่
o หนังสือรับรองสิทธิเกี่ยวกับการขอรับสิทธิบัตร
(กรณีที่ผู้ขอเป็นบุคคลหนังสือโอนสิทธิ กรณีที่ผู้ขอไม่ได้เป็นผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์)
o หนังสือมอบอำนาจ
ต้นฉบับหนังสือรับรองการจดทะเบียนนิติบุคคล ออกให้ไม่เกิน 6 เดือน
(กรณีผู้ขอเป็นนิติบุคคล)
o สัญญาการว่าจ้าง/เอกสารแสดงการเป็นนายจ้างของผู้ออกแบบผลิตภัณฑ์
ผู้ประดิษฐ์คิดค้นสามารถที่จะเลือกว่าจะยื่นขอความคุ้มครองสิทธิบัตรหรืออนุสิทธิบัตร
อย่างใดอย่างหนึ่ง แต่จะขอความคุ้มครองทั้งสองอย่างพร้อมกันไม่ได้
อายุสิทธิบัตร
·
สิทธิบัตรการประดิษฐ์ มีอายุ 20 ปี
นับจากวันยื่นคำขอรับสิทธิบัตร
·
อนุสิทธิบัตรการประดิษฐ์ มีอายุ 6 ปี
นับจากวันยื่นคำขอรับอนุสิทธิบัตร สามารถต่ออายุได้ 2 ครั้ง ครั้งละ 2 ปี รวมเป็น
10 ปี
**********************
ที่มา
น.ส.ณิชมน ไตรธนาวัฒน์
เลขที่ 12 ห้อง 934
วิชาเศรษฐศาสตร์